Bezpłodność - czy jest uleczalna? Objawy i badania na bezpłodność u kobiet i mężczyzn

Bezpłodność to całkowite i dożywotnie pozbawienie pacjenta możliwości posiadania własnego dziecka. Taki stan może wynikać z wad genetycznych lub mieć inne przyczyny. W przypadku braku możliwości posiadania własnego potomstwa istnieją inne rozwiązania. O problemie rozmawiamy z ginekologiem lek. Małgorzatą Szpetnar z enel-med.

Przyczyny bezpłodności

Bezpłodnością nazywamy trwałe pozbawienie pacjenta możliwości posiadania własnego dziecka. Taka sytuacja dotyczy na przykład kobiet, które nie posiadają macicy (zespół Mayera-Rokitansky’ego-Kuestera-Hausera, gdy kobieta rodzi się bez macicy) lub mają niewydolność jajników spowodowaną takimi wadami genetycznymi, jak zespół Turnera, zespół Sweyera, z delecjami chromosomu X, w dysgenezji gonad. U kobiet całkowita i dożywotnia niemożliwość posiadania dziecka może być spowodowana przedwczesnym wygaśnięciem czynności jajników. Wtedy jajniki przestają produkować komórki jajowe przed 40. rokiem życia - mówi ginekolog z enel-med, lek. Małgorzata Szpetnar. Bardzo ważne jest, aby w odpowiednim momencie przeprowadzić badania kariotypu. Aneuplodia chromosomów - zespół Klinefeltera, stanowi 2/3 nieprawidłowości chromosomalnych u mężczyzn. 10-15 procent mężczyzn z azoospermią może mieć delecje w chromosomie Y, powodujące utratę funkcji genów odpowiedzialnych za prawidłową spermatogenezę. Mutacja genu CFTR ściśle związana z mukowiscydozą odpowiada za obustronny brak lub niedrożność przewodów nasiennych. U panów do najniebezpieczniejszych chorób, wpływających na płodność, należy świnka, której powikłaniem może być obustronne zapalenie jąder, a następnie ich zwłóknienie. Wobec powyższego, niezwykle istotna jest profilaktyka, czyli obowiązkowe szczepienia wśród dzieci. Inne zakażenia bakteryjne i wirusowe jak na przykład infekcje Chlamydia trachomatis, Mycoplama, Neisseria gonorrhoeae również mogą prowadzić do zapalenia jąder.

Czy bezpłodność jest uleczalna?

- Bezpłodność nie jest uleczalna, ale nie jest równoznaczna z tym że para nie może mieć dzieci. Moim zdaniem w dzisiejszych czasach trzeba być nastawionym optymistycznie. Zarówno pary niepłodne, jak i bezpłodne mogą posiadać dzieci, wszystko zależy od ich determinacji i chęci. Lekarze są w stanie im pomóc - tłumaczy Szpetnar. Chociaż bezpłodność nie jest uleczalna, to osoby bezpłodne mogą mieć dzieci. W leczeniu stosowane są techniki rozrodu wspomaganego, czyli in-vitro. Można też wykorzystać dawstwo komórek jajowych, nasienia lub zarodka. Medycyna potrafi wiele. - Na świecie miał miejsce przeszczep macicy, a pacjentka następnie urodziła zdrowe dziecko - opisuje interesującą sytuację specjalista ginekolog.

Objawy bezpłodności

Podstawowym kryterium i objawem bezpłodności jest to, że nie ma dziecka. Gdy pacjentka jest niepłodna, to nie występuje u niej miesiączka. U mężczyzn, aby potwierdzić bezpłodność wykonuje się badanie nasienia, które poprzedzone jest wywiadem lekarskim dotyczącym przebytych chorób.

Badania na bezpłodność

W zależności od płci badanie płodności ma inny charakter. Wspólnym jest wywiad lekarski, który jest pomocny przy ustalaniu przyczyn i nadaje kierunek postępowaniu diagnostycznemu. U kobiet bardzo ważne jest badanie przedmiotowe (ocena masy ciała, objawy niedoczynności tarczycy, objawy hiperandrogenizmu, hiperprolaktynemii, wielkość i położenie macicy oraz obecność guzów, zgrubień). Następnie lekarz wykonuje diagnostykę czynności jajnika, a także badania endoskopowe, czyli ocenę drożności jajowodów i jamy macicy. Po przeprowadzeniu pogłębionego wywiadu z mężczyzną, w którym lekarz próbuje się dowiedzieć o historii chorób, również w rodzinie pacjenta, ocenia się nasienie i jego prawidłowość. Test płodności mężczyzn opiera się na ocenie liczebności i jakości plemników w nasieniu, objętości ejakulatu, ocenie PH, liczby leukocytów, komórek okrągłych. Parametry nasienia zmieniają się, ponieważ jakość nasienia maleje i normy coraz bardziej są zaniżane. - U panów duży wpływ na niepłodność mają czynniki środowiskowe, a wśród nich kontuzje, np. uraz kręgosłupa, wysokie temperatury lub noszenie obcisłych spodni - dodaje ginekolog. Medycyna z każdym rokiem odkrywa nowe rozwiązania, wobec tego problem bezpłodności zmniejsza się. To, co wydawało się niemożliwe jeszcze kilka lat temu, staje się normą. Lekarze coraz częściej proponują osobom, u których występuje konieczność wykonania ryzykownych zabiegów albo które będą zmuszone poddać się leczeniu przy pomocy radio lub chemioterapii - mrożenie spermy, jajeczek lub nawet zarodków. Rozwiązaniem są techniki rozrodu wspomaganego bądź adopcja.